آموزش مقدماتی پی ال سی دلتا

آموزش مقدماتی پی ال سی دلتا (نرم افزار)

یکی از نرم افزار مربوط به برنامه نویسی PLC های دلتا، نرم افزار WPLsoft نام دارد.

آموزش نصب نرم افزار WPLSOFT ویژه پی ال سی دلتا

آشنایی با نرم افزار WPLsoft

ایجاد پروژه ی جدید

برای ایجاد پروژه جدید كافيست به قسمت File رفته و گزينهNew را انتخاب كنيد و يا در قسمت پايين گزينه فايل، آيكون مربوط به ايجاد پروژه ی جديد را انتخابو يا از كليدهای ميانبر

Ctrl + N استفاده كنيد.

در این قسمت می توانید عنوان پروژه را وارد کنید.
در این قسمت مدل PLCموردنظر را مشخص کنید.
در این قسمت تنظیمات ارتباطی را تنظیم کنید. در اینجا RS232 را انتخاب می کنیم.
در این قسمت نام پروژه را وارد کنید.

در پایان با کلیک بر روی گزینه OK اطلاعات ثبت شده و وارد مرحله بعد می شود.

در پروژه ی ایجاد شده، هیچگونه اشاره ای به ترانزیستوری بودن یا رله ای بودن سیستم نمی شود و تنظیماتی برای این کار، وجود ندارد.

در قسمت انتخاب مدل PLC به چند مدل اشاره میکنیم:

VFDETYPE : اینورتر هایی که PLC دلتای داخلی دارند.
TP04P: تکست پنل هایی که PLC دلتای داخلی دارند.
TP70P-IO و TP70P-RM : تاچ پنل هایی که PLC دلتای داخلی دارند.

مطابق شکل زیر دو پنجره کوچک در صفحه اصلی برنامه WPLsoft ظاهر شده که هر کدام مربوط به یک زبان برنامه نویسی خاص می باشد.

با توجه به اینکه زیان برنامه نویسی LADDER(LAD) از محبوبیت بیشتری برخوردار است لذا پنجره مربوط به زبان Instruction List Mode (IL) را بسته و پنجره Ladder Diagram Mode را باز می کنیم.

حال نرم افزار آماده برنامه نویسی می باشد.برای شروع، مطابق تصاویر زیر با فشردن F1 یک تیغه ی normally open با نام x0 ایجاد می کنیم و با فشردن F7 (output coil) ، خروجی y0 را تعریف می کنیم.در بخش comment، می توانیم توضیحات مربوطه را وارد نماییم، این کار به عیب یابی و منظم بودن برنامه کمک می کند.

جهت نمایش توضیحات، مطابق تصویر، دکمه show comment کلیک می کنیم.

برای اجرای برنامه، مطابق تصویر به ترتیب زیر عمل می کنیم:

Simulator
Code کردن برنامه
Write 2 plc : ریختن برنامه در داخل PLC مجازی
Online Mode (CTRL+F4)
Stop/Run که همان toggle Switch روی PLC می باشد.
Scan Time که قدرت PLC را بیان میکند.
Step

دقت کنید در برنامه فوق، 1 خط برنامه نوشته شده و فضای اشغال شده برابر 3 استپ است. زمانی که از ظرفیت حافظه برنامه صحبت می کنیم، منظور تعداد استپ های اشغال شده می باشد. در اینجا ما مدل ss2 را انتخاب کرده ایم، در واقع در این مدل، ظرفیت حافظه برابر 8000 می باشد؛ اما برنامه به صورت پیش فرض 7920 استپ درنظر می گیرد.

جهت آزمایش نحوه عملکرد المان ها، کافیست راست کلیک کرده و گزینه set on یا set off را انتخاب کنیم.

اگر سیم کشی را به صورت سخت افزاری انجام داده بودیم، در واقع یک پوش باتن استفاده می کردیم و 24 ولت رو به پایه X0 ورودی متصل می کردیم، از خروجی PLC نیز برای تحریک کنتاکتور موتور استفاده می کردیم.

Comment گذاری

جهت comment گذاری در ردیف ها، بر روی Insert Rowو یا CTRL+I کلیک می کنیم. این کار، Trace کردن و بررسی کردن برنامه را راحت تر و برنامه را منظم می کند.

تبدیل مدار لحظه ای به مدار خودنگهدار

مداری که در بخش قبل برنامه نویسی کردیم، یک مدار لحظه ای است، به این معنی که با روشن بودنX0، خروجی فعال می شود و با خاموش کردن X0، خروجی y0 یا همان موتور خاموش می شود.

برای تبدیل مدار به یک مدار خودنگهدار، از گزینه normally closed (F2) به عنوان X1استفاده می کنیم.

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید با روشن بودن x0، موتور روشن می شود.

و مطابق با تصویر زیر، با خاموش کردن x0، موتور همچنان روشن میماند.

آموزش دستورات SET ، RESET

ابتدا به چند دستور مقدماتی و ساده می پردازیم:

دو روش برای پیاده سازی یک کنتاکت در نرم افزار موجود است.

روش اول : استفاده از نوارابزار بالای صفحه

با استفاده از نوارابزار بالای صفحه و گزینه Normally open(F1) یا Normally closed(F2) می توان کنتاکت را پیاده سازی نمود.

روش دوم استفاده از دستورLd

ابتدا دو مرتبه بر روی خط مورد نظر کلیک می کنیم(چون ممکن است تعداد خطوط برنامه زیاد باشد)، سپس دستور Ld را تایپ میکنیم. پس از آن، یک فاصله با فشردن دکمهSpaceایجاد و در مرحله بعد نام کنتاکت را انتخاب می کنیم و عدد آن می تواند هرکدام از مموری های مربوطه همچون X،M و… باشد. ذکر این نکته نیز مفید است که بزرگ بودن یا کوچک بودن دستورات به لحاظ حروف انگلیسی برای نرم افزار در این حالات فرقی نمی کند.

با کلیک بر روی Ok کنتاکت مورد نظر ایجاد می شود.

برای استفاده از کویل به عنوان خروجی نیز می توان با تایپ کردن Out و یا استفاده از نوارابزارCoil آن را وارد خطوط برنامه کرد که هرکدام به ترتیب در دو تصویر زیر نشان داده شده اند.

استفاده از برنامه نویسی، سرعت ما را بالاتر می برد. حال نحوهSetوReset کردن را هم با توجه به این آموزش فرا گرفته اید.برای این امر باید از فانکشن set و rst استفاده نمود. در مدار زیر با روشن کردن کنتاکت X0 کویلY0روشن شده و در صورت خاموش شدن کنتاکت نیز روشن باقی می ماند.

کنتاکت X1 نیز باعث ریست شدن خروجی می شود. استفاده از این فانکشن ها، حجم برنامه نویسی جهت دائم کارکردن خروجی ها را کاهش میدهد.

مدار فرمان کنترل موتور

مدار فرمان کنترل موتور جهت روشن شدن از دو نقطه و جهت خاموش شدن از یک نقطه، مطابق تصویر زیر می باشد:

در PLC های دلتا و اکثر PLC های موجود در بازار، اولویت با برنامه ای است که به پایین نزدیکتر است.

زمانی که تعداد المان ها زیاد شد، برای تغییر توضیحات المان ها می توان بر روی Device Comment List کلیک کرد و تغییرات مدنظر را وارد کرد. برای المان هایی که هنوز استفاده نکرده ایم نیز می توان در این بخش Comment گذاری کرد.

رجیسترها، مبناهای اعداد و اعداد موجود در PLC های دلتا

اعداد ثابت در PLC های دلتا با حروف (ده دهی) K و (شانزدهی) H نمایش داده می شود. اعداد دسیمال میتوانند در دو حافظه 16 بیتی و 32 بیتی قرار بگیرند. رجیسترهای 16بیتی از رسوندن 2 به توان 16 به دست می آید(65536)، با تقسیم این عدد به دو(32768)، اعداد مثبت ومنفی را می توان نمایش داد؛ به عبارتی حافظه 16 بیتی میتواند ماکزیمم عدد 32768 را در حالت مثبت و 32768- را در حالت منفی دربر داشته باشد.

همین کار را برای رجیسترهای 32 بیتی می توان انجام داد، بعد از تقسیم دو به توان 16 بر 2 داریم : مثبت و منفی 2147483648.

رجیسترها، مبناهای اعداد و اعداد موجود در PLC های دلتا

لبه بالارونده و لبه پایین رونده

لبه ها به دو گونه بالارونده و پایین رونده مورد استفاده قرار می گیرند که بنابر نیاز می توان کنتاکت ها یا همان تیغه ها را در این وضعیت قرار داد.

وقتی از یک تیغه به عنوان شستی با لبه بالارونده استفاده می کنیم به محض فشردن شستی تیغه روشن شده و سریعا خاموش می شود. وقتی از همان تیغه با لبه پایین رونده استفاده میکنیم با فشردن شستی هیچ اتفاقی رخ نمی دهد ولی به محض خاموش شدن شستی یا برداشتن دست ، تیغه روشن شده و سریعا خاموش می شود.

برای ایجاد لبه، می توان تیغه ها را مستقیما در حالت حساس به لبه بالارونده یا پایین رونده قرار داد. برای این کار کافی است گزینه های (Rising Edge Trigger Switch) F3یا (Rising Edge Trigger Switch)F4را انتخاب کنیم.

ساده سازی مدار

در این بخش قصد داریم اندکی به ساده سازی مدار اشاره کنیم و کاری کنیم که حجم برنامه نویسی کاهش یابد. کاهش حجم برنامه نویسی، این امکان را به شما می دهد که برنامه با سرعت بالاتری توسط PLC اجرا شود و تعداد STEP برنامه کم شود و در مراحل بعدی، جهت عیب یابی، کار کمتری داشته باشید.

استفاده از دستور ZRSTمی تواند به کاهش حجم برنامه کمک کند؛ این فانکشن دارای دو عملوند می باشد، در حالی که دستور SET شامل یک عملوند است. گاهی در برنامه نویسی لازم میشود چند خروجی را به یکباره خاموش(صفر) کنیم. در مثال زیر، دستور ZRSTبرای ریست کردن خروجی های y0 تا y3 استفاده شده است و با تایپ zrst y0 y3 ایجاد شده است.

مبناهای عددی

در تمام PLCهای دنیا، برای نمایش بیت ها و بایت ها و حافظه های داخل PLCها که به آنها رجیستر می گویند، باید با یک سری اطلاعات آشنا بود. به کوچکترین واحد هر اطلاعات، یک بیت گفته می شود. به هر 4 بیت، یک NIBBLE و به ترتیب جدول زیر نامگذاری ها صورت می گیرد.

NIBBLE

4 بیت

BYTE

8 بیت

WORD

16 بیت

DOUBLE WORD

32 بیت

رجیسترهای موجود در PLCدلتا، یک WORDهستند که از بیت 0 تا بیت 15 ادامه دارد یا 32 بیتی هستند که از بیت 0 تا بیت 31 ادامه دارند. از این بیت و بایت ها جهت روشن و خاموش کردن موتورها در خروجی، ساخت فلاشر، دستورات شیفت و سایر دستوراتی که وابسته به صفر و یک هستند، استفاده می کنیم.

مبناهای عددی در PLC های دلتا بسیار مهم هستند. ورودی ها و خروجی های دلتا از مبنای اوکتال پیروی

می کنند یعنی در برنامه نویسی عبارتی مثل X8 و یا Y8نداریم.

نام دیگر مبنای 2، BINARYو دودویی است.
نام دیگر مبنای 8، OCTAL یا به اختصار OCTاست.
نام دیگر مبنای 10، DECIMALیا دهدهی یا به اختصار DECاست.
نام دیگر مبنای 16، HEXADECIMAL یا به اختصار HEXاست.

جدول زیر،اعداد0 تا 16 را در مبناهای عددی مختلف نمایش میدهد.برای تبدیل مبناهای عددی می توان از ماشین حساب ویندوز در حالت PROGRAMMER استفاده نمود.

دستورات انتقال

دستور MOVیک تابع انتقال است؛ یعنی اگر بخواهیم مقداری را از یک رجیستر به رجیستر دیگر انتقال دهیم از این دستور استفاده میکنم.

به عنوان مثال :

mov k20 d0

در دستور فوق عدد 20(اعداد ثابت یا دسیمال) در کنار Kمعرفی می شوند و این دستور بدین معناست که عدد 20 به داخل رجیستر شماره صفر (شانزده بیتی) انتقال یابد. برای تغییر مقدار یک تایمر، یک کانتر و یا تعداد محصولات قابل بسته بندی بر روی خط تولید و برای هر مقداری که می خواهید متغیر باشد، باید از دستور movو رجیستر d0استفاده کرد.

برای انتقال عددی بزرگتر از 32768 چه باید کرد؟

به منظور دابل کردن رجیستر d0، از دستور dmovاستفاده می کنیم. با این کار، محتوای داخل do به عدد

2147483648 افزایش می یابد.

به عنوان مثال:

dmov k40000 d0

آیا در رجیستر 16 بیتی d0 عدد 2147483648قرار می گیرد؟ نه. با نوشتن این برنامه، هم d0 اشغال می شود و هم d1 که در اینجا دیده نمی شود. برای ادامه برنامه نویسی، باید از d2 استفاده کرد.

رجیسترهای ماندگار

رجیسترها یک سری حافظه های 16 بیتی هستند که می تواند تا سقف 32,768 درخود قرار دهند و در حالت double خود یا 32 بیتی تا مقدار2147483648 می توانند قرار دهند. با قطع و وصل کردن برنامه، محتوای داخل رجیستره صفر می شود. فرض کنید این دو رجیستر، مقدار تولید روزانه یک خط تولید می باشد،

با قطع و وصل کردن برنامه، عدد صفر به اپراتور نشان داده می شود. برای حل این مشکل باید چه کرد؟

باید از حافظه هایی استفاده کنیم که ماندگار، یا غیر فرار و یا retentive هستند. هر PLC متناسب با مدلش دارای یک سری رنج ماندگار و غیرماندگار از رجیسترها، کانترها، تایمرها و فلگ ها می باشند. در اینجا PLC ما 14ss2می باشد، برای دیدن رجیسترهای ماندگار آن به آدرس زیر می رویم:

View / System Block / Retentive Range.

فلگ ها

فلگ ها مانند خروجی های PLCدلتا که با Yمعرفی می شوند، می توانند در برنامه نویسی با همان قابلیت که Yدارند، را داشته باشند. فلگ ها با Mمعرفی میشوند.

به عنوان مثال، می خواهیم برنامه ای بنویسیم که با فشاربر شاسیx0، فلگ Mروشن شود. M0یا فلگ ما حکم رله ی کمکی در مدارات فرمان را دارد، یعنی زمان هایی که می خواهیم از خروجی واقعی و حقیقی استفاده نکنیم، از فلگ ها استفاده می کنیم.

تمام خصوصیاتی که Yها در خروجی های دلتا دارند، Mهم دارند؛ با این تفاوت که خروجی واقعی به ما نمی دهد و به عنوان تیغه ی کمکی و یا کنتاکت کمکی در برنامه استفاده می شود.یکی از قابلیت هایی که Mها دارند، میتوانند ماندگار شوند. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، آدرس فلگ های ماندگار از M512تا M767و M2048تا M4095می باشد.

فلگ های ماندگار در مواردی کاربر دارد که در یک کارخانه می خواهیم ادامه حرکت یک موتور و یا نمایش یک LED و یا هر وضعیت دیگری، بعد از قطع و وصل شدن برق، در حالت قبلی خودش بماند. در این صورت از مقادیر ماندگار چه از نوع رجیستر، چه از نوع فلگ و چه از نوع کانتر و تایمر، از این حافظه ها، تایمرها و کانترهای حافظه دار استفاده می کنیم.

مثال کاربردی:

قصد داریم 8 موتور را به صورت همزمان خاموش / روشن و یا به هر ترتیبی که می خواهیم آن ها را خاموش و روشن کنیم. برای اینکار از دستور mov استفاده می کنیم. با کمک دستور زیر، موتورها به صورت یکی در میان خاموش و روشن می شوند.

و با تایپ دستور زیر، موتور ها دو تا درمیون خاموش و روشن می شوند.

مقایسه کننده ها

در پروسه های صنعتی در خیلی مواقع نیاز به دستورات مقایسه کننده داریم. برای مثال اگر دمای کوره از حدی بیشتر شد مشعل خاموش گردد. یا در پروسه ای اگر تعداد ورودی های سیستم بیش از مقداری شد، آژیر خطر به صدا در آید. در اینگونه موارد از دستورات مقایسه کننده استفاده کنیم.

دستورات مقایسه ای بر مبنای LD

کوچکتر مساوی(=>)، بزرگتر مساوی(>=)، نامساوی(<>)، بزرگتر(<)، کوچکتر(>)، مساوی(=)

با تایپ هرکدام از دستورات زیر بلوک های مقایسه گر مربوطه فراخوانی خواهند شد:

· LD=

· LD<

· LD>

· LD<>

· LD<=

· LD>=

به عنوان مثال:

Ld= d0 d2

با اجرای برنامه، مشاهده می شود، خروجی روشن می شود چون مقدارهر دو رجیستر برابر صفر است. برای تغییر مقدار رجیستر، راست کلیک کرده و Change Present Value را انتخاب می کنیم.

در پنجره باز شده، مقدار مورد نظر را وارد می کنیم.

مثال کاربردی:

دمای اتاق اول و اتاق دوم را می خوانیم. یکی در رجیستر d0و دیگری در d2ذخیره می کنیم. به عنوان مثال، اگر دمای اتاق اول از دمای اتاق دوم بیشتر بود، FAN1روشن شود. اگر کوچکتر بود،FAN2فعال شود.

تا عدد 2 یه توان 16 برابر با 32768 می توانیم مقایسه کنیم. اگر بیشتر بود، باید از دستور dldاستفاده کنیم. دقت داشته باشید وقتی به حالت doubleمی رویم، رجیسترهای بعدی را اشغال می شود، بنابراین دو تا دو تا باید استفاده کرد.

مثال کاربردی

دستور CMP

Cmp مخفف کلمه compare جهت مقایسه دو رجیستر کاربرد دارد. با کلیک بر دکمه F6، تمام دستورات PLC مدل SS2 نمایش داده می شود. با تایپ کلمه cmp توضیحات مربوط به دستور نمایش داده می شود.

API NUM شماره دستور می باشد.

در manual دلتا، عملوندها با Sو خروجی ها را با Dنشان می دهند. این Dبا رجیستر متفاوته. با این دستور، عیب یابی برنامه راحت تر و همچنین حجم برنامه کمتر می شود.

به عنوان مثال، برنامه ای می نویسیم که به صورت زیر باشد:

v اگر محتوای D0از D4بزرگتر بود، y0فعال شود.

v اگر محتوای D0از D4کوچکتر بود، y1فعال شود.

v اگر محتوای D0برابر D4بود، y2فعال شود.

همانطور که در شکل زیر دیده می شود، چون D0 بزرگتر از D4 است، خروجی y0 فعال می شود.

اعمال ریاضی

در بسیاری از برنامه ها نیاز داریم پردازش هایی روی ورودی ها انجام که استفاده از چهار عمل اصلی ریاضی یعنی جمع، تفریق، ضرب، تفریق را شامل میشود. در نرم افزارWPLSoft دستورهایی وجود دارد که این اعمال را انجام میدهد.

دستور جمعADD
دستور تفریقSUB
دستور ضربMUL
دستور تقسیمDIV

دستورات فوق توابعی ۱۶ بیتی هستند و برای اینکه بتوان از این توابع برای دستورات ۳۲ بیتی استفاده کرد لازم است از نسخه ۳۲ بیتی آنها استفاده کنیم. برای این منظور به اول دستورات فوق حرف D اضافه میگردد. به عبارتی این اعمال، نوع double خودشان را هم ساپورت می کنند.

همانطور که در تصویر مشاهده می شود، حاصل تقسیم عدد20 بر 3 برابر 6 شده است. در واقع مقدار صحیح عددی که حاصل تقسیم می شود را در رجیستر 10 می بیند. مقدار باقیمانده از تقسیم را در رجیستر d11 می ریزد. با رفتن به آدرس زیر، مقدار باقیمانده را می توان مشاهده کرد.

بعضی از فلگ ها، خاص هستند و به عنوان کاربرد معمولی قابل استفاده نیستند.

به عنوان مثال:

M1000: فلگی که در صورت روشن بودن PLC، همیشه onاست. یک کنتاکت باز است که زمانی که PLCاجرا می شود، بسته می شود.

M1001: معکوس حالت قبلی. زمانی که PLCدر مود استوپ است، این فلگ روشن می شود.

M1002: فلگی که در لحظه ران شدن، یک پالس بالارونده می دهد.

M1003: فلگی که در لحظه ران شدن، یک لحظه خاموش می شود.

M1000 در دستوراتی که نمی توانند مستقیما به خط بغل وصل شوند، استفاده می شود. برای مثال، دستور mov.

M1002 زمانی که برق قطع و بعد وصل شد و یا PLCاز مد STOPبه RUNرفت، یک سری از متغیرها تغییر کنند و یا ریست شوند.

در PLC دلتا تعدادی کلاک پالس وجود دارد که پالس ها با دامنه مشخص را برای شما ایجاد می کند. فلگ های خاص زیر، برای تولید پالس هستند و به عنوان چشمک زن استفاده می شوند.

باید دقت داشته باشیم ، وقتی دامنه این مموری ها مثلا یک ثانیه است ، به این معنی است که نیم ثانیه روشن و نیم ثانیه خاموش خواهد بود؛ همچنین این مموری ها با RUN شدن PLC فعال خواهند شد .

بیشترین کاربرد را M1013 دارد که برای ساخت چراغ چشمک زن در خروجی PLC است. به عنوان مثال زمانی که برنامه خطا دارد، می خواهیم چراغ وضعیت هر 0.5 ثانیه چشمک بزند.

این آموزش ادامه دارد…

کتاب اتوماسیون صنعتی با دلتا

کتاب اتوماسیون صنعتی با محوریت پروژه های عملی و تجربیات شخصی منتشر شد.

فروش کتاب از طریق همین سایت ( فروشگاه تخصصی لوازم و قطعات الکترونیکی E A G )خواهد بود.

مشاهده 10 صفحه نخست کتاب جهت آشنایی بیشتر شما عزیزان با کتاب اتوماسیون صنعتی با محوریت پروژه های عملی و تجربیات شخصی موجود می باشد.

کتاب اتوماسیون صنعتی با دلتا

فهرست عناوین کتاب ( کتاب اتوماسیون صنعتی با دلتا )قابل مشاهده است.
لینک زیر را دانلود کنید :
فهرست کتاب اتوماسیون

کتاب اتوماسیون صنعتی با دلتا

کتاب اتوماسیون صنعتی با دلتا با محوریت پروژه های عملی و تجربیات شخصی منتشر شد.

فروشگاه تخصصی لوازم و قطعات الکترونیکی E A G

شرکت الکترو افلاک گیل Electro Aflak Gil با اسم اختصاری EAG از سال 88 شمسی فعالیت حرفه ای خود را در زمینه مهندسی برق و الکترونیک و کامپیوتر آغاز نموده است و در زمینه اتوماسیون های صنعتی ، اتوماسیون خطوط تولید ، اتوماسیون های خاص و ساخت دستگاه های تست ، با پشتوانه تجربیات خود میتواند شما را در این زمینه راهنمایی و پروژه های شما را طراحی و اجرا نمایید…( نمونه کارهای شرکت الکترو افلاک EAG )

ما را در آپارات دنبال کنید…

ما را در اینیستاگرام دنبال کنید…

آموزش مقدماتی پی ال سی دلتا